Driver fastening his seatbelt before driving a car

Bílbeltanotkun hefur dregist saman meðal ungs fólks

Lestími: 2 mín

Í viðhorfskönnunum sem Samgöngustofa fékk Gallup til að gera fyrir ári síðan kemur fram að bílbeltanotkun hefur dregist talsvert saman meðal ungs fólks, einkum ungra karlmanna. Fjöldi ungs fólks notar því ekki öryggisbelti að staðaldri. Árlegur alþjóðlegur minningardagur um fórnarlömb umferðarslysa var haldinn um liðna helgi. Vísbendingar eru um að tíu til fimmtán prósent ökumanna hér á landi eigi það til að sleppa því að nota belti.

Helmingur þeirra sem lést innanbæjar í bifreið á síðustu 20 árum var beltislaus

Í tilkynningu frá Samgöngustofu kemur fram að við þessu var strax brugðist með herferð á samfélagsmiðlum en betur má ef duga skal. Á hverju ári verða mörg alvarleg slys, þ.m.t. banaslys, sem rekja má til þess að bílbelti eru ekki notuð. Í nýlegri samantekt sem byggir á slysatölum Samgöngustofu kemur fram að yfir helmingur þeirra sem lést innanbæjar í bifreið á síðustu 20 árum var beltislaus,“ segir í tilkynningu Samgöngustofu.

Sá sem notar ekki bílbelti er í um 13 sinnum meiri hættu á að verða fórnarlamb banaslyss en sá sem notar beltið. Þetta sést á samanburði á fjölda þeirra sem nota belti almennt í umferðinni og tíðni beltanotkunar hjá þeim sem látast í umferðarslysum hins vegar.

Notkunarhlutfall bílbelta mjög hátt í Evrópu

Í öllum löndum Evrópusambandsins, auk annarra Evrópulanda eins og Noregs, Sviss og Íslands, er notkun öryggisbelta skylda fyrir alla farþega, bæði í fram- og aftursætum. Það hefur verið skylda í flestum löndum síðan á áttunda áratugnum eða á þeim níunda. Skylda fyrir aftursæti var innleidd síðar, oftast á tíunda áratugnum.

Almennt séð er notkunarhlutfallið mjög hátt í Evrópu, sérstaklega í samanburði við marga aðra heimshluta. Hins vegar er munur á milli landa, sæta og tegundar vega.

Staðsetning í bílnumDæmigert notkunarhlutfall (ES meðaltal)
Ökumenn90% – 98%
Framsætisifarþegar90% – 98%
Aftursætisifarþegar70% – 90%

Athugið: Lægra hlutfall aftursætisifarþega er enn áhyggjuefni í mörgum löndum.

Öryggisbelti minnka hættu á alvarlegum eða banvænum áverkum hjá farþegum í framsæti um 40% til 50%. Þau minnka hættuna hjá farþegum í aftursæti um 25% til 75%. Farþegar í aftursæti sem ekki nota belti geta slasast alvarlega, en þeir geta líka stórslasað farþega í framsæti þegar þeim er kastað áfram við árekstur.

Reglur um barnastóla

Sérstakar reglur gilda um barnabílstóla í öllum ES-löndum. Börn þurfa að nota viðeigandi stól eða púða miðað við þyngd og/eða hæð, venjulega þar til þau ná 135 cm hæð. Norðurlöndin og Bretland hafa yfirleitt hæsta notkunarhlutfallið í Evrópu, oft yfir 95% fyrir framsæti og nálægt 90% fyrir aftursæti. Sum lönd í Suður- og Austur-Evrópu eiga enn í erfiðleikum með að ná sama hlutfalli, sérstaklega með tilliti til aftursætisifarþega.

Bílbeltanotkun er ein árangursríkasta leiðin til að draga úr dauðsföllum og alvarlegum meiðslum á vegum Evrópu. Áframhaldandi áhersla er þó lögð á að auka notkun meðal farþega í aftursæti og í öllum löndum til að ná markmiðum um núll dauðsföll í umferðinni.

Deila grein: